Podczas ci?cia metalu narz?dzie wcina si? w obrabiany przedmiot, a k?t narz?dzia jest wa?nym parametrem u?ywanym do okre?lenia geometrii cz??ci tn?cej narz?dzia. Aby bezpo?rednio zrozumie? k?t narz?dzia tn?cego tokarki, zaczynamy od k?tów narz?dzia tn?cego jednopunktowego, które pokazano poni?ej:
- Sk?ad cz??ci tn?cej: 1 naro?nik, 2 kraw?dzie i 3 powierzchnie
Cz??? tn?ca narz?dzia to powierzchnia czo?owa, g?ówna p?aszczyzna boku, mniejsza p?aszczyzna boku, boczna kraw?d? tn?ca, końcowa kraw?d? tn?ca i naro?nik.
1)Twarz Powierzchnia, po której wióry sp?ywaj? po narz?dziu.
2)g?ówna p?aszczyzna boczna Powierzchnia narz?dzia, która przeciwstawia si? i oddzia?uje z obrabian? powierzchni? przedmiotu obrabianego, zwana g?ówn? p?aszczyzn? boczn?.
3)mniejsza p?aszczyzna boczna Powierzchnia narz?dzia, która przeciwstawia si? i oddzia?uje z obrabian? powierzchni? na przedmiocie obrabianym, zwana p?aszczyzn? bocznej mniejszej powierzchni.
4)boczna kraw?d? tn?ca Przeci?cie czo?a narz?dzia i g?ównej p?aszczyzny bocznej nazywane jest boczn? kraw?dzi? skrawaj?c?.
5)końcowa kraw?d? tn?ca Przeci?cie czo?a narz?dzia i p?aszczyzny bocznej mniejszej powierzchni nazywane jest końcow? kraw?dzi? skrawaj?c?.
6)naro?nik Przeci?cie bocznej kraw?dzi tn?cej i końcowej kraw?dzi tn?cej nazywa si? naro?nikiem. Naro?nik jest w rzeczywisto?ci ma?? krzyw? lub lini? prost?, zwan? naro?nikiem zaokr?glonym i naro?nikiem fazowanym.
2. P?aszczyzna pomocnicza do pomiaru k?ta ci?cia no?a tokarskiego
Aby okre?li? i zmierzy? geometri? no?a tokarskiego, jako odniesienie wybierane s? trzy p?aszczyzny pomocnicze. Trzy p?aszczyzny pomocnicze to p?aszczyzna kraw?dzi tn?cej, p?aszczyzna odniesienia (podstawa) i p?aszczyzna ortogonalna.
1)p?aszczyzna kraw?dzi tn?cej——Wytnij w wybranym punkcie bocznej kraw?dzi skrawaj?cej i prostopadle do p?aszczyzny dolnej p?aszczyzny oprawki narz?dziowej.
- p?aszczyzna odniesienia (baza)——Przesuń wybrany punkt bocznej kraw?dzi skrawaj?cej równolegle do p?aszczyzny dolnej cz??ci oprawki.
Mo?na zauwa?y?, ?e trzy p?aszczyzny wspó?rz?dnych s? prostopad?e do siebie, tworz?c przestrzenny prostok?tny uk?ad wspó?rz?dnych.
3.g?ówny k?t geometryczny i wybór narz?dzi tokarskich
1) zasada doboru k?ta natarcia (γ0)
Wielko?? k?ta natarcia rozwi?zuje g?ównie sprzeczno?? mi?dzy sztywno?ci? a ostro?ci? g?owicy tn?cej. Dlatego k?t natarcia nale?y najpierw dobra? do twardo?ci obrabianego materia?u. Twardo?? obrabianego materia?u jest du?a, a k?t natarcia przyjmuje niewielk? warto?? i odwrotnie. Po drugie, nale?y wzi?? pod uwag? wielko?? k?ta natarcia zgodnie z w?a?ciwo?ci? przetwarzania. K?t natarcia nale?y przyjmowa? jako ma?? warto?? podczas obróbki zgrubnej, a k?t natarcia nale?y przyjmowa? jako du?? warto?? podczas wykańczania. K?t natarcia jest zwykle wybierany w zakresie od -5° do 25°.
Zazwyczaj k?t natarcia (γ0) nie jest wst?pnie ustalany podczas wytwarzania narz?dzia tokarskiego, ale k?t natarcia uzyskuje si? poprzez ostrzenie rowka wiórowego na narz?dziu tokarskim. Flet jest równie? nazywany ?amaczem wiórów. Jego funkcj? jest:
a. ?amanie ?etonów bez spl?tania.
b.Kontroluj kierunek wyp?ywu wiórów, aby zachowa? dok?adno?? obrabianej powierzchni.
c. Zmniejsz opór ci?cia i wyd?u? ?ywotno?? narz?dzia.
jaZasada doboru k?ta przy?o?enia (α0 )
Przede wszystkim nale?y wzi?? pod uwag? charakter przetwarzania. Przy wykańczaniu k?t przy?o?enia przyjmuje du?? warto??, a przy obróbce zgrubnej k?t przy?o?enia przyjmuje niewielk? warto??. Po drugie, bior?c pod uwag? twardo?? obrabianego materia?u, twardo?? obrabianego materia?u jest du?a, a g?ówny k?t przy?o?enia jest przyjmowany na ma?? warto??, aby zwi?kszy? sztywno?? g?owicy no?owej. W przeciwnym razie k?t przy?o?enia powinien mie? niewielk? warto??. K?t przy?o?enia nie mo?e by? zerowy ani ujemny i zazwyczaj wybierany jest mi?dzy 6° a 12°.
- zasada doboru k?ta ostrza (Kr )
Przede wszystkim nale?y wzi?? pod uwag? sztywno?? systemu procesu toczenia sk?adaj?cego si? z tokarek, zacisków i narz?dzi. Je?li uk?ad jest sztywny, k?t ostrza powinien by? ma?y, co jest korzystne dla wyd?u?enia ?ywotno?ci narz?dzia tokarskiego, poprawy warunków odprowadzania ciep?a i chropowato?ci powierzchni. Po drugie, nale?y wzi?? pod uwag? geometri? obrabianego przedmiotu. Podczas obróbki stopnia k?t ostrza powinien wynosi? 90°. Obrabiany przedmiot ci?ty w ?rodku jest ci?ty, a k?t ostrza wynosi zwykle 60 °. K?t kraw?dzi skrawaj?cej wynosi zwykle od 30° do 90°, a najcz??ciej spotykany to 45°, 75° i 90°.
- Zasada doboru ma?y k?t kraw?dzi skrawaj?cej(Kr' )
Po pierwsze, narz?dzie tokarskie, przedmiot obrabiany i zacisk maj? wystarczaj?c? sztywno??, aby wzi?? pod uwag?, aby zmniejszy? mniejszy k?t kraw?dzi skrawaj?cej. w przeciwnym razie nale?y przyj?? du?? warto??. po drugie, bior?c pod uwag? w?a?ciwo?? obróbki, mniejszy k?t kraw?dzi skrawaj?cej mo?e nale?y przyj?? jako 10° podczas wykańczania. 15°, podczas obróbki zgrubnej, mniejszy k?t kraw?dzi skrawaj?cej mo?e wynosi? oko?o 5°.
- Zasada doboru nachylenie kraw?dzi tn?cej(λS)
G?ównie zale?y od charakteru przetwarzania. Podczas obróbki zgrubnej przedmiot obrabiany ma du?y wp?yw na narz?dzie tokarskie, przyjmuj?c λS ≤ 0°. Podczas wykańczania obrabiany przedmiot ma niewielk? si?? uderzenia na narz?dzie tokarskie, przyjmuj?c λS ≥ 0°. zwykle λS =0°. Nachylenie kraw?dzi skrawaj?cej jest zwykle dobierane w zakresie od -10° do 5°.